CHAPIT 8

⇐ CHAPIT ANVAN  |  PWOCHEN CHAPIT ⇒

  1. Entwodiksyon

    Pati ki pèdi nan tribinal premye enstans oswa tribinal ki pi ba anjeneral gen dwa pou fè apèl nan yon tribinal ki pi wo. Nan apèl, tribinal ki pi wo a, ki rele tribinal apèl la, revize desizyon nan tribinal ki pi ba a, epi li pral anjeneral swa konfime oswa anile li (afime oswa anile). Pwosedi kote tribinal ki pi wo a fè revizyon an rele yon apèl, oswa yon pwosedi apèl. Chapit sa dekri kilè ak kijan yon apèl kont yon jijman oubyen yon lòd final kòmanse.

    Apèl yo se yon etap enpòtan nan sistèm jidisyè Etazini an. Nan tout Eta nan peyi sa a, sistèm jidisyè a rekonèt pou tout moun, dwa pou yo ale nan omwen yon nivo apèl, pou mande yon revizyon. Dwa pou mande revizyon nan apèl la soti nan Konstitisyon Florid ak Etazini. Tribinal apèl yo etabli pou revize epi korije erè ki fèt pi ba yo. Apèl yo pèmèt ekilibre pwosedi jidisyè yo, epi yo sèvi kòm referans pou lòt jij, nan jijman ki fèt pi devan. Jij nan tribinal ki pi ba yo konprann sa byen.

    Pou fè apèl kont yon lòd oswa jijman yon tribinal ki pi ba, pati a dwe te pèdi, oswa omwen te afekte pa lòd lan oswa jijman an (sa a ka gen ladan li pa resevwa tout mezi li te mande nan tribinal premye enstans lan). Pati k ap fè apèl la rele pati ki fè apèl la. Pou genyen nan yon apèl, pati k ap fè apèl la gen pou montre tribinal apèl la ki erè ki te fèt nan pwosedi tribinal ki pi ba a, e ke erè sa yo te move ase pou anile jijman final la oswa yon lòd ki te pase nan zafè a. Sa moun ki fè apèl la genyen pou l fè, se (1) idantifye pwoblèm lan oswa erè a, epi (2) konvenk tribinal apèl la genyen yon erè vre nan desizyon, jijman, oswa vèdik final li mande pase nan revizyon an, epi (3) montre ke se yon erè tèlamna grav yo dwe voye li tounen bay tribinal ki pi ba a epi korije l, oswa “anile ak ranvwaye l.”

    Pati ki opoze nan apèl la, ki rele pati yo fè apèl kont li a, se pati ki dakò ak rezilta lòd la oswa jijman an epi li pral diskite pandan apèl la ke desizyon jij la oswa jiri a dwe rete konsa, oswa “konfime” li. Gen kèk ka kote pati yo fè apèl kont li a kapab pa dakò tou avèk yon eleman nan desizyon, jijman, oswa vèdik final la, epi li depoze sa yo rele yon “kont-apèl.”

    Pi gwo tribinal ki genyen nan Florid, se Tribinal Siprèm Florid la. Pwochen pi gwo tribinal apèl nan Florid rele “Tribinal Distri pou Fè Apèl.” Gen senk tribinal distri nan apèl, ki kouvri konte vwazin espesifik: Premye Tribinal Distri pou Fè Apèl, biwo santral li nan Tallahassee; Dezyèm Tribinal Distri pou Fè Apèl, biwo santral li nan Lakeland ak yon branch nan Tampa; Twazyèm Tribinal Distri pou Fè Apèl, biwo santral li nan Miami; Katriyèm Tribinal Distrik pou Fè Apèl, biwo santral li nan West Palm Beach; ak Senkyèm Tribinal Distri pou Fè Apèl, biwo santral li nan Daytona Beach. Tribinal gran enstans yo ka sèvi tou kòm tribinal apèl pou kèk kalite ka; pa egzanp, nan yon apèl kont desizyon ki soti nan yon tribinal konte oswa aksyon yon ajans gouvènman yon konte.

    Aksyon yon tribinal apèl pase nan revizyon, se aksyon tribinal ki pi ba, se pa aksyon pati yo. Tribinal apèl la konsantre pou gade si tribinal ki pi ba a te pran bon desizyon an. Gen divès kalite rezilta ki posib nan yon apèl. Nan deside yon apèl, tribinal apèl la kapab, pa egzanp:

    • Pa jwenn erè ki komèt, epi “konfime” desizyon, jijman, oswa lòd desizyon tribinal ki pi ba a, kidonk deklare desizyon tribinal ki pi ba a kòrèk epi l ap kenbe li konsa.
    • Jwenn erè, men konsidere li kòm “inofansif,” sa vle di erè a pa te afekte rezilta nan zafè a, e konsa desizyon tribinal ki pi ba a afime tankou si pa te gen okenn erè.
    • Jwenn erè ak “anile” desizyon tribinal ki pi ba a, ki souvan (men se pa toujou) tou lakòz “ranvwaye,” oswa voye zafè a tounen, bay tribinal ki pi ba a ak enstriksyon konsènan plis pwosedi, tankou yon nouvo jijman oswa odyans.
    • Jwenn erè ak “modifye” desizyon tribinal ki pi ba a, ki souvan tou (men se pa toujou) tou lakòz “ranvwaye,” oswa voye zafè a tounen, bay tribinal ki pi ba a ak enstriksyon konsènan plis pwosedi.
    • Afime anpati ak anile anpati desizyon tribinal ki pi ba a, epi ranvwaye ak direktiv pou plis pwosedi nan tribinal pi ba a.

    Si tribinal apèl la anile ak/oswa ranvwaye zafè a, souvan li pral eksplike desizyon li pran an ak rezilta nan zafè a ak yon desizyon ekri, oswa “opinyon.” Tribinal apèl la gendwa eksplike desizyon li pran tou nan yon opinyon ekri si li afime, men li pa oblije. Si tribinal apèl la ap afime, li ka tou senpleman bay yon lòd kout ki deklare ke desizyon oswa jijman tribinal ki pi ba a “sètifye” (yo rele sa òdinèman yon afimans “per curiam”).

  2. Gid la.

    Jan nou te byen di depi koumansman Gid sa a, yon pwosedi apèl se yon bagay ki an rapò ak yon zòn nan lalwa ki konplèks, epi ki espesyalize, ki mande etid ak rechèch detaye. Gid sa a, se sèlman yon gid pou kòmanse. Yon pati ki reprezante pwòp tèt li, pati “pro se,” ki vle depoze yon apèl dwe konsidere seryezman pran yon avoka apèl si sa posib apre tou. Si yon pati resevwa yon notifikasyon ki di pati advès la ap fè apèl kont yon desizyon, li dwe pran kontak tou avèk yon avoka ki espesyalize nan apèl lè sa posib apre tou.

    Tankou jij apèl ki travay sèlman sou desizyon apèl, gen avoka apèl ki pratike sèlman (oswa sitou) dwa apèl. Youn nan rezon pou sa, se paske plede yon zafè nan yon pwosedi apèl pa menm ak reprezante yon moun nan yon jijman, epi règ pou fè apèl yo diferan anpil. Si yon pati pa kapab peye yon avoka ki espesyalize nan apèl, epi li te kalifye pou gouvènman an ba li yon avoka pou reprezante l nan premye jijman an, nòmalman pati sa a ap kalifye tou pou gouvènman an ba li yon avoka pou reprezante l nan pwosedi apèl la. Osinon, si moun lan vle reprezante tèt li kòm moun k ap fè apèl la oubyen pati yo fè apèl kont li a, sa ki rele yon”pro se “, li pral gen pou fè anpil rechèch sou pwosedi jijman ak apèl yo ak Lwa nan Florid.

    Yon pati “pro se” ki pa ka pran yon avoka apèl (oswa nenpòt avoka) responsab kanmenm pou swiv règleman yo nan pwosedi apèl la ansanm ak lwa Florid. Kidonk, menmsi Gid sa a ka sèvi kòm yon pwen konmansman pou yon pati “pro se” ki nan konfli, se yon pati “pro se” pa dwe li Gid sa a sèlman depi nan premye paj jouk rive nan dènye paj, men revize tou Règ pou Pwosedi Apèl nan Florid, ak Lwa Florid ki zafè aplike nan ka li a.

  3. Règ Jijman Final

    Yon jijman oubyen lòd “final” se yon lòd ekri yon tribinal premye enstans bay (oubyen “yon tribinal ki pi ba”) pou mete fen nan yon dosye e ki pa kite lòt bagay pou fè apa suiv sa jijman final la di a oubyen egzije pou pati yo fè. Epi nan yon lide ki kontrè, yon lòd ki “pa final” pa mete yon fen nan dosye a e yo paka rele l nan apèl menm kote a. Pa egzanp, si tribinal jijman an pase lòd kont yon pati sou yon pwoblèm oubyen yon mosyon anvan jijman oubyen nan yon jijman, pati a nòmalman dwe ret tann epi souvan li pa ka fè apèl jouk jijman an fini e tribinal la pran yon jijman final. Apresa, pati a nòmalman gen dwa pou li fè yon apèl pou li konteste jijman final la epi, nan apèl kont jijman final la, pati a ka anjeneral konteste tou nenpòt desizyon oubyen lòd ki pa final ki pase anvan jijman final la. Kidonk, ak kèk eksepsyon, apèl yo ka fèt anjeneral kont yon jijman final sèlman. Se sa ki rele “règ sou jijman final” la. Lòt Chapit Gid sa a kouvri kèk nan eksepsyon nan règ sou jijman final la tankou Chapit 9 sou Apèl kont Lòd ki Pa Final yo ak Chapit 10 sou Òdonans Estrawòdinè.

    Règ jijman final se yon bagay ki enpòtan paske yon apèl gen dat limit ak limit tan ki dwe swiv. Pa egzanp, gen yon limit tan pou depoze yon apèl epi pati ki pa rive depoze apèl la nan limit tan sa a ka pèdi oubyen “renonse” ak dwa li pou li fè apèl. Kidonk, youn nan rezon enpòtan pou konsilte oubyen pran yon avoka apèl, si youn disponib, se pou jwenn si sa posib pou fè apèl kont yon lòd espesyal epi, si sa posib, gade si apèl la depoze nan bon fason an.

  4. Konsèy pou Detèmine Finalite

    Se pa tout desizyon yon jij pran ki yon desizyon final. Anjeneral, se kont yon jijman final sèlman, oswa lòd ki se desizyon definitif sou tout zafè a, yon apèl kapab fèt. Si desizyon an oswa lòd la pa fini zafè a, li pwobableman pa yon desizyon oswa jijman final. Pandan yon jijman ap fèt, depi lè yo depoze plent lan jouk tan yo rann yon jijman final, yon jij nan tribinal ki pi ba nòmalman pran anpil desizyon ki pa “final.” Pa egzanp, si yon pati pa renmen yon jijman ki bay anvan pwosè a, pa egzanp sou yon pwoblèm dekouvèt, pati sa a dwe nòmalman tann jouktan pwosè a oubyen zafè a fini epi tribinal la “rann” yon jijman final, anvan pou pati a kapab fè apèl kont jijman an. Kòm yon lòt egzanp, lè yon jij refize yon mosyon pou rejte oswa pou jijman somè, zafè a kontinye pou avanse nan tribinal ki pi ba a. Se pou rezon sa lòd ki refize mosyon sa yo, anjeneral yo konsidere kòm lòd ki pa final la. Lòd ki akòde mosyon sa yo ka final oswa yo ka pa final—–li depann de si lòd la jis akòde mosyon an, oswa si bay lòd tou pou yon jijman final (revokasyon oswa jijman somè) anfavè youn nan pati yo.

    Kesyon asavwa si yon lòd “final” pou yon apèl se yon zòn konfizyon nan lwa apèl, espesyalman nan zafè sivil yo. Sa ki rele final la pa toujou klè. Si gen nenpòt dout sou si wi ou non lòd la se yon desizyon final, yon pati dwe anjeneral asire li fè apèl kont li nan lespas 30 jou, pou diminye risk renonse a yon apèl, si vin jwenn lòd la te final la (sa vle di li te dwe fè apèl nan lespas 30 jou, si li t ap fè li). Kesyon annapre la yo ka ede yon pati detèmine si lòd la se yon desizyon final:

    1. Èske lòd la alekri, li siyen, ak gen dat?
    2. Èske desizyon an depoze nan biwo grefye a?
    3. Èske lòd la fini zafè a annantye?
    4. Sòf kesyon mosyon lajan avoka ak depans jijman, pou tribinal ki pi ba a kalkile, èske desizyon an kite anyen ankò pou tribinal ki pi ba a deside?
    5. Èske lòd la sanble final la? Èske li deklare “pou ki kite pwoblèm ekzekisyon” oswa “ale san jou” oswa “jijman final” oswa “revokasyon tout reklamasyon ak prejidis” oswa “zafè fèmen”?

    Si repons pou kesyon sa yo se “wi”, sa vle di gen anpil chans pou desizyon an final. Tablo ki anba a bay kèk egzanp lòd ki anjeneral final ak kèk ki anjeneral pa final:

    Men kèk egzanp sou Lòd ki Final Anjeneral:

    • Lòd ki anile zafè a ak prejidis
    • Rezime jijman final ki bay jijman an favè yon pati
    • Jijman final ki pran sou vèdik yon jiri apre yon pwosè
    • Yon lòd ki alafwa akòde yon pati dwa pou jwenn frè avoka ki detèmine montan an (oswa yon lòd ki fikse montan an pita apre yo te deside dwa a)
    • Yon lòd ki refize yon mosyon pou frè avoka an apre jijman final la
    • Yon jijman final ki akòde frè tribinal epi ki fikse montan an

    Men kèk egzanp sou Lòd Anjeneral ki pa Final:

    • Lòd ki akòde yon mosyon pou rejte ki pa vrèman rejte zafè a
    • Lòd ki akòde yon mosyon pou rejte san prejidis pou chanje plent lan
    • Lòd ki akòde yon mosyon pou jijman somè ki pa vrèman pran yon jijman pou yon pati politik oswa pou lòt la, oswa ki pa fini zafè a
    • Lòd ki refize mosyon pou rejte oswa pou jijman somè
    • Lòd desizyon sou zafè dekouvèt ak lòt lòd anvan jijman
    • Lòd ki akòde dwa pou frè avoka nan men ak montan ki dwe deside pita

    Sa yo se kèk egzanp sèlman sou kalite desizyon tribinal apèl ki konsidere anjeneral final, ak sa ki anjeneral pa konsidere kòm final. Tablo a pa kouvri tout kalite desizyon ki posib, nan pami desizyon yon pati kapab fè apèl kont yo. Yon pati ki vle fè apèl kont yon lòd dwe chèche ki kalite lòd li ye, jwenn desizyon apèl yo, epi chèche si kalite lòd sa konsidere kòm final ak yo ka fè apèl kont li oswa li pa final epi yo pa ka fè apèl kont li.

    An rezime, yon desizyon final, ki rele tou yon jijman final oswa lòd final, fini zafè a nan tribinal ki pi ba a, anjeneral, lè yo pran yon jijman an favè yon pati epi kont yon lòt. Si pati ki nan pwosè a pa fin sèten, yo dwe kontakte yon avoka ki espesyalize nan apèl tousuit apre yo resevwa desizyon an, pou yo kapab konnen si se yon desizyon final epi si yo ka fè apèl kont desizyon an. Si se pa yon desizyon final, epi yo pa ka fè apèl kont li, oubyen si yo pa depoze yon notifikasyon pou apèl anvan tan limit la pase, tribinal apèl la pa pral gen konpetans pou apèl la, kidonk apèl la pral anile.

  5. Kijan, Kilè ak Kikote pou Depoze yon Apèl kont yon Lòd oubyen yon Jijman Final

    Dwa pou fè apèl la kon desizyon final pa dire pou tout tan. Menm jan ak yon delè preskripsyon, chak tribinal gen yon règ ki kontwole kantite tan yon pati genyen pou depoze yon apèl apre jijman final la. Nan Tribinal Florid, ou dwe fè apèl kont desizyon final yon tribinal ki pi ba nan lespas 30 jou, oswa dwa pou fè yon apèl pèdi pou tout tan. Gade Règ pou Pwosedi Apèl nan Florid 9.110(b)&(d) (zafè sivil), 9.140(b)(3) (zafè kriminèl), ak 9.900(a)-(f) (fòma).

    Anjeneral pou kòmanse yon apèl ou depoze yon dokiman ki rele “notifikasyon pou apèl” nan tribinal ki pi ba (se pa tribinal apèl la), ak yon kopi lòd w ap fè apèl kont li a ki tache, nan lespas 30 jou ki vini apre lè yo pase lòd oswa jijman an. Pati ki fè apèl la, moun k ap fè apèl la, dwe peye tou frè pou depoze pyès yo. Biwo grefye a tribinal ki pi ba a dwe gen yon lis montan frè pou depoze yon apèl. Anjeneral notifikasyon pou apèl la dwe depoze pèsonèlman nan biwo grefye tribinal ki pi ba a, sof si yo otorize depoze elektwonik. Anjeneral, grefye tribinal ki pi ba a dwe resevwa epi anrejistre yon notifikasyon pou apèl anvan dat limit la 30 jou pou apèl la (se pa sèlman mete li pou poste). Anjeneral, yon pati ka pote yon dezyèm kopi notifikasyon pou apèl la, epi mande asistan grefye nan biwo grefye a pou mete yon so dat sou kopi a, pou pati a kenbe nan pwòp dosye pa li.

    Limit tan 30 jou pou depoze yon notifikasyon pou apèl se yon dat limit “jiridiksyon”. Sa vle di si yon avi pou apèl pa depoze nan limit tan, tribinal apèl la anjeneral p ap gen pouvwa oubyen “jiridiksyon” pou tande apèl la epi apèl la ap anile. Rès dat limit yo, tankou limit tan pou peye frè depo, oswa pou depoze ekspoze apèl yo, yo enpòtan tou epi yo dwe respekte, men anpil ladan yo pa pou “jiridiksyon.” Sa vle di tribinal apèl la toujou gen pouvwa pou tande apèl la, men li ka deside pou anile l si yon pati pa rive suiv règ ak pwosedi yo pou apèl la.

    Gen yon egzanp fòma jeneral pou yon notifikasyon pou apèl ki nan Règ pou Pwosedi Apèl nan Florid 9.900 (fòm yo). Yon notifikasyon pou apèl nan yon zafè sivil ta sanble ak sa a:

    NAN TRIBINAL GRAN ENSTANS NAN 13YÈM AWONDISMAN JIDISYÈ POU KONTE HILLSBOROUGH, FLORIDA

    Nimewo Dosye.________________________

    Msye Smith, Akize/Pati ki fè apèl la
    kont
    Madmwazèl Jones, Pleyan/Pati yo fè apèl kont li an

    NOTIFIKASYON POU APÈL

    Avèk dokiman sa, li anonse ke Akize/Moun ki fè apèl la, Msye Smith, fè apèl nan Dezyèm Tribinal Distri Apèl kont lòd tribinal sa a te rann le 2 novanm 2015. Nati lòd la se yon jijman final ki ka sibi revizyon kòm yon desizyon final dapre Règ pou Pwosedi Apèl nan Florid 9.110. [Tache yon kopi lòd w ap fè apèl kont li a, dapre Règ 9.110(d)].

    ________________________
    Msye John Smith
    [adrès, adrès imèl, ak nimewo telefòn]

    Yon fwa notifikasyon pou apèl la depoze nan grefye tribinal ki pi ba a, tribinal ki pi ba a ap transfere zafè a nan tribinal apèl la pou apèl la. Apre zafè a transfere nan tribinal apèl la, rès pwosedi yo pou apèl la fèt nan tribinal apèl la.

  6. Apre Depo Avi pou Fè Apèl, Kisa Ki Rive Apresa?

    Apre depo yon avi pou apèl, moun k ap fè apèl la gen 10 jou pou l depoze sa yo rele “direktiv pou grefye a” ak “deziyasyon pou rapòtè tribinal la.” Gade Règ Eta Florid la pou Pwosedi Apèl yo 9.200(a)-(b). Direktiv pou grefye a, se direktiv ki di grefye tribinal ki pi ba a kisa moun k ap fè apèl la vle mete nan dosye pou apèl la. Nan Chapit 3 Gid sa a, gen eksplikasyon an detay sou jan pou rasanble yon dosye pou apèl.

    Pati ki opoze ak apèl la, “pati yo fè apèl kont li a “anjeneral gen 10 jou apati depo avi pou apèl la pou depoze yon “kont-apèl.” Yo depoze yon kont-apèl si pati yo fè apèl kont li a kwè tribinal ki pi ba a te fè yon erè lè l pa te bay pati yo fè apèl kont li a èd li te vle a. Gade Règ Eta Florid la pou Pwosedi Apèl yo 9.110(g) (dosye lwa administratif final ak sivil), ak Règ pou Pwosedi Apèl nan Florid 9.140(b)(4) a (pou dosye kriminèl). Lè gen yon kont-apèl ki depoze, yo rele pati yo “pati ki fè apèl/pati yo fè apèl kont li a” ak “pati yo fè apèl kont li a/pati ki fè kont- apèl la”.

    Li enpòtan pou konprann diferans ant yon avi pou apèl ak yon avi pou yon kont-apèl. Yo depoze yon avi pou kont-apèl sèlman kote pati yo fè apèl kont li an kwè yon tribinal ki pi ba te fè yon erè lè li pa ba l tout èd li te bezwen nan jijman final espesyal oubyen lòd final li depoze apèl kont li an. Men si pati yo fè apèl kont li a kwè genyen yon lòd final oubyen yon jijman final separe nan menm dosye ki te gen erè a oubyen ki pa t ba l tout èd li te bezwen an, alò pati sa a dwe depoze pwòp avi pou apèl li kont lòd sa a e non pa yon avi pou kont-apèl. Epitou, ankò, nenpòt pati dwe depoze notifikasyon pou apèl la anvan 30 jou pase, apre dat jijman final oswa desizyon final la.

    Depi yo fin depoze notifikasyon pou apèl la, grefye tribinal ki pi ba a ap pare dosye pou apèl la epi voye l nan tribinal apèl la. Senkant jou apre yo depoze yon notifikasyon pou apèl, tribinal ki pi ba a ap voye bay pati ki nan apèl yo (pati ki fè apèl la, ak pati yo fè apèl kont li a) yon “endèks dosye” pou apèl la. Endèks dosye pou apèl la, se yon lis ki gen tout sa ki nan dosye tribinal ki pi ba a, avèk nimewo paj yo; grefye tribinal ki pi ba a pral voye endèks sa a bay tribinal apèl la. Dosye ki nan apèl la, nou diskite sou sa ak plis detay nan Chapit 3, fèt ak dokiman—tankou akt pwosedi yo, mosyon anvan jijman yo, lòd yo, dekouvèt ak prèv yo (“ekspozisyon yo”)—ki depoze yo e yo fè pati “dosye” ki nan tribinal ki pi ba a. Anjeneral gen transkripsyon odyans jij nan tribinal ki pi ba a kenbe epi transkripsyon nenpòt ki jijman, si yo te “tranksri” odyans lan oubyen jijman an (yon rapòtè tribinal lan tape), epi si youn nan pati yo te depoze transkripsyon sa yo ak tribinal ki pi ba a. Gade Règ Eta pou Pwosedi Apèl nan Florid 9.200.

    Genyen tou limit tan pou depoze ekspoze pou apèl yo. Ekspoze pou apèl yo, se agiman ekri pati ki fè apèl la ak pati yo fè apèl kont li a prezante bay tribinal apèl la. Agiman nan yon ekspoze pou apèl dwe rete sèlman nan limit sa ki nan dosye apèl la. Anjeneral, moun k ap fè apèl la dwe depoze ekspoze inisyal li anvan 70 jou apre li fin depoze yon avi pou apèl. Gade Règ Eta Florid la pou Pwosedi Apèl yo 9.110(f). Ekspoze repons pati yo fè apèl kont li a dwe fèt pou pi plis 20 jou apre ekspoze inisyal la e ekspoze refitasyon pati ki fè apèl la dwe fèt pou pi plis 20 jou apre ekspoze repons lan. Gade Règ pou Pwosedi Apèl nan Florid 9.210(f). Si pati ki fè apèl la bezwen plis tan pou li depoze yon ekspoze, li dwe anjeneral depoze yon mosyon pou jwenn plis tan nan men tribinal apèl la (anjeneral pou 30 oubyen 60 jou), depi mosyon pou ekstansyon an depoze anvan delè pou ekspoze a rive. Anvan depo yon mosyon pou yon ekstansyon, anjeneral yo egzije pati ki fè apèl la pou li kontakte pati opoze a pou mande l si l dakò oubyen genyen yon objeksyon ak mosyon pou mande ekstansyon an. Mosyon pou ekstansyon an dwe, anplis li mande yon ekstansyon, di tou si pati opoze a genyen yon objeksyon kont oubyen dakò ak mosyon an. Menm pwosedi jeneral la pou chache ekstansyon yo dwe aplike ak ekspoze repons lan epi ekspoze refitasyon an.

    Yo depoze ekspoze apèl yo devan tribinal apèl la anvan agiman oral la. Yon agiman oral, se tankou yon odyans ofisyèl devan yon jij. Diferans prensipal yo se yon “panèl” twa jij ki anjeneral tande agiman oral apèl yo epi yo limite agiman yo ak sa ki nan ekspoze apèl yo epi ki jwenn sipò dosye apèl la—pa gen nouvo prèv oubyen nouvo agiman ki kapab fèt. Pati ki ap chache prezante agiman oral la dwe depoze yon “demann pou agiman oral” nan yon dokiman separe, anjeneral pa plis pase 10 jou apre dat ekspoze repons lan rive. Gade Règ Eta Florid la pou Pwosedi Apèl yo 9.320. Apre pati yo fin depoze ekspoze yo epi si te gen yon demann agiman oral ki te fèt, tribinal apèl la pral deside si pou li bay agiman oral la. Tribinal apèl yo pa toujou satisfè demann agiman oral la. Si yo pa satisfè agiman oral la, yo pral deside sou dosye a dapre agiman ki nan ekspoze apèl yo san yo pa kenbe yon agiman oral. Si tribinal apèl la satisfè demann pou agiman oral la, tribinal apèl la pral voye yon lòd oubyen yon avi pou agiman oral ki pral bay dat ak lè agiman oral la ak konbyen minit chak pati ap genyen pou defann ka yo an.

  7. Sou Kisa Tribinal Apèl yo Ka Fè yon Revizyon?

    Tribinal apèl yo limite nan sa yo ka fè revizyon sou yo, epi pran yon desizyon. Moun k ap fè apèl la dwe defini kesyon klè li vle tribinal apèl la reponn. Kesyon an gendwa laj tankou, “Èske tribinal ki pi ba a te fè erè nan deside an favè pleyan an?” oswa li kapab trè espesifik. Lè yon moun mete plis presizyon nan kesyon li prezante devan tribinal apèl la, sa pèmèt tribinal apèl la konprann pi fasil sou kisa moun lan mande l fè revizyon an, ak kisa moun lan mande l fè.

    Pafwa, nan yon apèl, yo konn di se aksyon jij tribinal ki pi ba a yo voye nan jijman, non pa aksyon pati ki enplike nan pwosè orijinal la. Tout bon vre, pati ki enplike nan pwosedi apèl la pa gen yon chans pou yo rekòmanse plede devan tribinal apèl la. Yon apèl se pa yon dezyèm pwosè. Nivo jijman an se sèlman okazyon pou prezante prèv, ak pou toude pati yo poze temwen kesyon, ak pou yo chak plede kòz yo dapre lwa ki aplikab yo. Sèl sa tribinal apèl la gade, se si jijman an te fèt yon jan ki kòrèk, epi si tribinal ki pi ba a te rive nan desizyon l dapre yon aplikasyon lalwa ki kòrèk, an rapò avèk fè ki te rive yo.

    Se sèlman pwen ki te deja pote devan tribinal ki pi ba a, ki kapab konteste nan nivo tribinal apèl la. Moun k ap fè apèl la te genyen pou l denonse erè li di ki rive a devan tribinal ki pi ba a, pandan tribinal sa a te toujou gen yon chans pou korije erè a. Pa egzanp, si moun k ap fè apèl la (oubyen avoka l) pa t fè objeksyon kont yon erè pandan jijman an, sa vle di li te “renonse” fè apèl sou pwen sa a, sa ki vle di pwen sa a pa te “prezève” pou mande tribinal apèl la pase l nan revizyon.

    Nan nivo apèl la, tribinal la oblije rete sou dosye ki devan l lan. Gade Règ pou Pwosedi Apèl nan Florid 9.200. Sèl sa tribinal apèl la ka gade, se prèv, agiman, temwayaj, ak objeksyon ki te fèt devan tribinal ki pi ba a. Lè yo mete akt pwosedi ak prèv yo ansanm, se sa ki dosye a. Tout eleman ki konsidere tankou yon prèv, ak tout agiman avoka pati yo prezante, klase nan yon sèl gwo dokiman, ki se dosye a; depi jijman an fini epi jijman final la rann, yo konsidere dosye a “fèmen”. Yon fwa dosye a fèmen, yo pa ka mete okenn prèv anplis ladan li. Epitou, pa gen okenn objeksyon anplis ki kapab fèt kont prèv. Règ jeneral sa yo gen kèk eksepsyon, men dapre pifò ladan yo, yon pati ki nan yon pwosè pa kapab prezante nouvo prèv ni nouvo objeksyon devan tribinal apèl la, si pati a pa t prezante yo devan tribinal ki pi ba a.

    Tribinal apèl la pa kapab anile desizyon tribinal ki pi ba a sou baz yon nouvo dokiman jij nan tribinal ki pi ba a oswa tribinal premye enstans lan pa t janm gen chans wè. Se jijman an ki te sèl chans moun lan te genyen pou prezane dokiman sa. Kidonk, pa egzanp, yon pati ka diskite nan apèl ke tribinal premye enstans lan te dwe pèmèt sèten dokiman nan prèv nan jijman, men se sèlman si pati a te prezante dokiman an nan tribinal premye enstans lan epi te fè objeksyon lè tribinal premye enstans lan te refize konsidere li oswa pèmèt li nan prèv, epi, apre objeksyon an rejte te asire tou ke dokiman an depoze kanmenm nan dosye tribinal la epi enkli nan dosye pou apèl la.

    An rezime, tribinal apèl yo pa resevwa nouvo prèv. Tribinal apèl yo deside si jij jijman an te fè erè baze sou sa ki te pase nan tribinal ki pi ba a. Anjeneral apèl pa konsidere nouvo agiman nonplis. Si yon agiman oswa objeksyon pa te fèt nan tribinal ki pi ba a, anjeneral tribinal apèl la pa pral konsidere li pou premye fwa nan apèl, sof si erè a te “fondamantal,” sa vle di li te detwi ekite Règleman nan zafè a.

  8. Kèk Plis Pwen Enpòtan Sou Prezève Agiman pou yon Apèl

    Jan nou te diskite pi wo a, anjeneral yon tribinal apèl pa konsidere nouvo agiman oswa objeksyon pou premye fwa nan apèl yo, eksepte pou erè fondamantal yo. Anjeneral pou prezève yon pwoblèm, yon pati dwe fè objeksyon lè pwoblèm nan premye vini, pou bay tribinal ki pi ba yon chans pou ranje pwoblèm nan. Anpil fwa, pou li prezève, menm agiman an oswa objeksyon an dwe soulve ankò apre jijman oswa desizyon nan tribinal ki pi ba a, tankou nan yon mosyon pou nouvo jijman oswa nouvo odyans. Konsa, pou li konsève, souvan yon diskisyon oswa objeksyon dwe soulve ni lè pwoblèm nan premye vini (anjeneral nan yon odyans oswa jijman) epi ankò apre jijman an oswa desizyon an.

    Nan yon zafè sivil kote yon pwosè avèk jiri ap fèt, yon mosyon pou yon nouvo jijman dwe depoze nan yon delè 15 jou apre vèdik jiri a (se pa jijman an, ki pran pita). Gade Règ pou Pwosedi Sivil nan Florid 1.530(b). Nan yon zafè jiri, pifò kalite objeksyon dwe soulve ankò nan yon mosyon alè pou nouvo jijman pou prezève yo pou apèl (sa a se anplisde objeksyon nan tribinal nan pwosè oswa nenpòt lè pwoblèm nan te premye vini). Egzanp yo gen ladan objeksyon pou pèmèt oswa pa pèmèt prèv espesifik nan pwosè, bay oswa kenbe enstriksyon jiri ki mande, ak move agiman fèmti, pou site sa yo sèlman.

    Nan yon zafè sivil yon jij deside (san yo pa yon pwosè avèk jiri), yon mosyon pou nouvo odyans dwe depoze nan yon delè 15 jou apre lòd oswa jijman final la. Gade Règ pou Pwosedi Sivil nan Florid 1.530(b). Objeksyon paske jij la pa konsidere sèten prèv oswa pa bay ase konstatasyon sa ki te rive nan lòd final la se egzanp pou kalite objeksyon ke yo dwe soulve ankò anjeneral nan yon mosyon pou nouvo odyans kont yon desizyon oswa jijman final.

    Depo yon mosyon pou nouvo jijman, yon mosyon pou nouvo odyans, ak kèk lòt kalite mosyon apre jijman, ka pwolonje tan pou depoze apèl la—men se sèlman si mosyon an te ni depoze alè epi li otorize presizeman pa règleman pwosedi yo. Gade Règ pou Pwosedi Apèl nan Florid 9.020(i). Teknikman, yon mosyon konsa pa reyèlman pwolonje tan pou fè apèl la; alaplas, dat limit 30 jou pou depoze notifikasyon pou apèl la annik pa kòmanse jiskaske tribinal ki pi ba a antre yon desizyon lòd sou mosyon an. Men, si mosyon pou nouvo jijman, mosyon pou nouvo odyans, oswa lòt mosyon apre jijman an te swa pa alè oswa li otorize presizeman pa règleman pwosedi yo, dat limit 30 jou pou depoze yon apèl la pa pral pwolonje nan okenn fason, alaplas apati dat lòd oswa jijman final la kòm dabitid (epi se pa apati yon desizyon ki pran sou mosyon ki pa alè, ki pa otorize). Youn nan fason pou redwi risk pou swa pa prezève yon pwoblèm oswa pou pa depoze apèl la alè se gendwa: (1) depoze yon mosyon pou nouvo jijman, nouvo odyans, oswa lòt mosyon apre jijman, epi apresa (2) apre depo mosyon an kontinye, epi depoze notifikasyon pou apèl la tou. Gade Règ pou Pwosedi Apèl nan Florid 9.020(i).

Òganigram pou Final Apèl

Tribinal la rann yon desizyon final, yo ka fè apèl kont li

↓

nan lespas 30 jou ki vini apre desizyon final:

moun k ap fè apèl la depoze notifikasyon pou apèl nan tribinal ki pi ba a epi li peye frè depo a

↓

anvan 10 jou pase apre notifikasyon pou apèl la:

pati ki fè apèl la depoze “direktiv bay grefye tribinal la” ak “deziyasyon bay rapòtè tribinal lan”

moun yo fè apèl kont li a depoze yon notifikasyon pou kont-apèl si l ap menm lòd la

↓

anvan 50 jou pase apre notifikasyon pou apèl la:

grefye nan divizyon apèl la prepare dosye pou apèl la ak endèks la nan dosye pou apèl la

↓

anvan 70 jou pase apre notifikasyon pou apèl la:

moun yo fè apèl kont li a depoze ekspoze inisyal la nan tribinal apèl epi voye (remèt) yon kopi bay moun ki fè apèl

↓

nan 20 jou ki vini apre ekspoze repons lan:

(plis senk jou si yo te voye ekspoze inisyal la pa lapòs Etazini oswa voye yon imèl)

moun k ap fè apèl la depoze ekspoze refitasyon nan tribinal apèl epi voye (remèt) yon kopi bay moun yo fè apèl kont li a

↓

nan 20 jou ki vini apre ekspoze repons lan:

(plis senk jou si yo te voye ekspoze inisyal la pa lapòs Etazini oswa voye yon imèl)

moun k ap fè apèl la depoze ekspoze refitasyon nan tribinal apèl epi voye (remèt) yon kopi bay moun yo fè apèl kont li a

↓

pa pita pase dat ekspoze refitasyon an dwe la:

tout mosyon pou frè avoka apèl depoze nan tribinal apèl epi yo voye (te remèt) yo bay pati opoze a (anpil moun rate dat limit sa a)

↓

nan lespas 10 jou apre ekspoze refitasyon an dwe la:

nenpòt demann pou agiman oral depoze epi li voye (remèt) bay pati opoze a

↓

grefye tribinal apèl la gendwa fikse yon dat pou agiman oral nan apèl la

(pa gen delè egzat pou dat agiman oral la)

↓

agiman oral la prezante, si tribinal apèl la pwograme li

↓

tribinal apèl la bay yon opinyon

↓

anvan 15 jou pase apre dat opinyon an:

nenpòt mosyon apre opinyon pou nouvo odyans, nouvo odyans “en banc”, oswa sètifikasyon depoze epi remèt ofisyèlman

↓

tribinal apèl la bay yon desizyon sou nenpòt opinyon ki vin apre (pa gen okenn delè)

↓

nan yon delè 15 jou apre yon desizyon oswa yon lòd ki refize nenpòt mosyon apre-opinyon:

tribinal apèl la soti manda li ki fini zafè a (epi ki retounen jiridiksyon an bay tribinal ki pi ba a)

 

Telechaje Chapit 8 PDF la isit la.

CHAPIT 8

⇐ CHAPIT ANVAN  |  PWOCHEN CHAPIT ⇒

Related Terms: